Kết cấu mái nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ được tạo thành từ hệ thống các cấu kiện liên kết chặt chẽ với nhau. Sự liên kết này giúp cho bộ mái kiên cố và bền bỉ theo thời gian. Ngoài ra với kiểu lợp 2 lớp ngói, ngôi nhà gỗ cổ truyền luôn đem lại cho ta cảm giác ấm cúng vào mùa đông, mát mẻ vào mùa hạ. Trong bài viết hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về kết cấu mái của kiểu nhà này.
Lợp mái nhà gỗ cổ truyền
Đặc điểm mái nhà gỗ cổ truyền
Mái nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ có những đặc điểm dễ dàng nhận biết như:
- Mái nhà được làm tương đối dốc. Độ dốc thường giao động trong khoảng từ 67-68%. Độ dốc này giúp cho nước mưa thoát nhanh và nắng không chiếu trực tiếp vào bên trong nhà.
- Mái nhà lợp ngói ta thủ công truyền thống. Chất liệu này làm nên nét đặc trưng của những ngôi nhà cổ.
- Mái nhà được liên kết chặt chẽ bởi hệ thống hoành – mè – rui có tác dụng phân nhịp và giàn trải lực đến các cấu kiện của nhà.
- Trên mái nhà cổ truyền có đắp vẽ nhiều chi tiết trang trí đẹp mắt như: đại tự, cọc băng, đấu lớn, triện góc…
Chi tiết kết cấu mái nhà gỗ cổ truyền
Mái nhà gỗ cổ truyền được hợp thành từ hệ thống cấu kiện của phần mái và ngói. Chi tiết như sau:
Các cấu kiện trong kết cấu mái nhà gỗ
Hệ thống kết cấu hoành – rui – mè của phần mái nhà gỗ cổ truyền có chức năng phân nhỏ nhịp, giúp dàn đều lực để lợp gạch màn và ngói ta truyền thống phía trên.
Hoành
- Hoành trong kết cấu mái nhà gỗ cổ truyền được coi là dầm chính đỡ mái.
- Gọi là dầm chính vì hoành có chức năng chịu lực chính trong mái nhà.
- Hoành được gác theo chiều dọc của nhà và được đặt lên các lỗ mộng.
- Các thanh hoành nằm song song cách đều nhau. Trên thân hoành để trơn không đục chạm hoa văn như các cấu kiện khác.
- Những ngôi nhà có kích thước khác nhau thì kích thước của hoành cũng khác nhau.
- Trong số hệ thống kết cấu mái hoành – mè – rui. Cấu kiện hoành có kích thước lớn nhất.
Rui
- Rui trong kết cấu mái nhà là dầm phụ trung gian đặt dọc theo chiều dốc của mái.
- Theo đó rui sẽ gối lên hoành và vuông góc với hoành.
- Rui có chức năng đỡ lấy mái nhà và dàn trải lực xuống các cấu kiện khác trong nhà gỗ.
- Rui sẽ lợp thành 2 lớp. Một lớp rui để trơn và một lớp rui sẽ làm theo kiểu triện cài chữ Thọ.
- Khi đứng bên trong nhà, ngước lên phần mái nhà sẽ thấy những thanh rui với họa tiết chữ Thọ đẹp mắt đan xen nhau tạo vẻ đẹp cho bộ mái.
Mè
- Mè trong kết cấu mái nhà là hệ thống những dầm phụ nhỏ đặt nằm gối lên rui.
- Mè đặt vuông góc với rui và song song với hoành.
- Khoảng cách giữa các mè rất nhỏ, chỉ vừa đủ để lợp ngói.
Gạch, ngói lợp mái
Trong kết cấu mái nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ, phần mái sẽ được lợp 2 lớp. 1 lớp là gạch màn còn 1 lớp sẽ là ngói ta nung truyền thống.
Gạch màn
Trước khi lợp ngói, thợ làm nhà gỗ sẽ tiến hành lợp một lớp gạch màn trước. Lớp gạch màn này vừa giúp cho căn nhà mát mẻ hơn vào mùa đông, có tác dụng chống nắng. Vừa tạo một mặt phẳng để việc lợp ngói diễn ra dễ dàng hơn.
Ngói ta nung thủ công truyền thống
Đây là loại ngói rất được yêu thích trong những căn nhà gỗ cổ truyền. Ngói có màu sắc đẹp mắt, độ bền cao do được làm từ đất sét loại bỏ tạp chất kỹ càng và nung ở nhiệt độ cao.
Loại ngói này có một điểm rất đặc biệt đó là khi sử dụng trong thời gian lâu dài ngói sẽ mọc rêu tạo vẻ cổ kính cho công trình.
Trên đây là chi tiết hệ thống kết cấu mái nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ. Trong những bài viết sau chúng tôi sẽ giới thiệu đến quý vị nhiều thông tin hữu ích nữa về căn nhà này.
Thông tin về nhà gỗ Phúc Lộc
Số điện thoại: 0973812666
Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm
Xưởng sản xuất: xã Cần Kiệm, huyện Thạch thất, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)
>Tham khảo thêm video về nhà gỗ truyền thống Bắc Bộ
>Tham khảo thêm những dự án nhà gỗ đẹp