Chạm khắc là gì? được nhiều người quan tâm khi tìm hiểu về nghệ thuật đục chạm thủ công truyền thống, thông qua việc tạo hình trên vật liệu gỗ và đá. Khi tìm hiểu về nghệ thuật chạm khắc sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về tay nghề của người nghệ nhân và lựa chọn được những sản phẩm tinh xảo phù hợp với sở thích.
Ngắm nhìn nhà gỗ 3 gian gõ đỏ vách thuận ốp tranh
Chạm khắc là gì?

Quý vị đang tìm hiểu chạm khắc là gì, đây là nghệ thuật tạo hình và trang trí trên các bề mặt vật liệu như: gỗ, đá và kim loại. Người nghệ nhân sẽ khéo léo đục, khắc hoặc đục chạm nhằm tạo nên các họa tiết, hoa văn hoặc hình tượng có giá trị thẩm mỹ và nghệ thuật. Đây là kỹ thuật thủ công truyền thống đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ và sáng tạo.
Chạm khắc không chỉ để trang trí mà còn thể hiện ý nghĩa văn hóa sâu sắc. Thông qua các hình ảnh, hoa văn được chạm khắc, người nghệ nhân sẽ truyền tải những giá trị về giá trị văn hóa, phong cảnh, bức tranh dân gian. Bên cạnh đó, nghệ thuật chạm khắc còn thể hiện tinh thần sáng tạo và tâm huyết của người nghệ nhân.

>> Xem thêm: Kiến trúc nhà cổ Việt Nam có gì đặc biệt?
Các loại chạm khắc thủ công hiện nay
Khi biết được chạm khắc là gì, quý gia chủ có thể tìm hiểu về các loại chạm khắc thủ công hiện nay dưới đây:
Chạm khắc thủ công
Nghệ thuật chạm khắc thủ công đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo léo và sáng tạo để tạo nên những tác phẩm độc đáo và mang giá trị văn hóa. Dưới đây là những hoa văn được ưa chuộng khi chạm khắc thủ công:
Chạm khắc tứ linh:
Chạm khắc tứ linh là nghệ thuật điêu khắc thủ công với bốn linh vật biểu tượng quan trọng trong văn hóa Á Đông gồm: Long (rồng) – lân – quy (rùa) – phượng (phượng hoàng). Chạm khắc tứ linh không chỉ thể hiện tính thẩm mỹ, mà còn mang ý nghĩa về tâm linh và văn hóa, thể hiện lòng tôn kính và những điều mong ước tốt đẹp trong cuộc sống.
Mỗi con vật trong tứ linh thể hiện ý nghĩa sâu sắc về may mắn, trường thọ, quyền lực và thịnh vượng. Cụ thể:
- Rồng (long): Linh vật mang lại sự bảo hộ và thịnh vượng biểu tượng cho quyền uy, sức mạnh và sự thăng tiến.
- Lân: Đại diện cho sự chính trực, hòa bình và thịnh vượng, linh vật này thường xuất hiện trong các lễ nghi và kiến trúc tâm linh.
- Rùa (quy): Tượng trưng cho sự trường tồn, trí tuệ, là biểu tượng của sự ổn định và trường thọ.
- Phượng (phượng hoàng): Biểu tượng sự thanh cao, vẻ đẹp và sự tái sinh về may mắn và hòa hợp.


Chạm khắc hoa văn: Tìm hiểu chạm khắc là gì với hoa văn trang trí trên bề mặt gỗ, đá hoặc kim loại được đục chạm thủ công. Điểm nhấn của hoa văn này là đường nét uyển chuyển, họa tiết hoa lá đẹp mềm mại.
Hoa văn được chạm khắc thể hiện tính thẩm mỹ và mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc. Chẳng hạn như: hoa văn hoa sen tượng trưng cho sự thanh khiết và bền bỉ. Hay hoa văn hoa cúc có ý nghĩa về sự trường thọ…

Chạm khắc phong cảnh: Chạm khắc phong cảnh là nghệ thuật thủ công có nội dung về hình ảnh thiên nhiên như: núi non, sông nước, cây cối, hoa lá và cảnh sinh hoạt đời thường. Qua đường nét chạm khắc, người nghệ nhân sẽ tái hiện vẻ đẹp hài hòa và sinh động của thiên nhiên cuộc sống.
Loại hình chạm khắc phong cảnh không chỉ thể hiện ý nghĩa về giá trị văn hoá, mà còn gắn bó với thiên nhiên và con người. Tác phẩm chạm khắc phong cảnh thường xuất hiện trong kiến trúc nhà cổ truyền, nội thất và đồ thờ cúng.

Phù điêu
Bên cạnh tìm hiểu nghệ thuật chạm khắc là gì, gia chủ cũng có thể tham khảo thêm về điều khắc. Đây là kỹ thuật đặc biệt với hình ảnh và họa tiết được chạm nổi trên bề mặt vật liệu như: đá, gỗ, kim loại hoặc thạch cao.
Phù điêu chỉ đục chạm nổi lên một phần so với mặt nền để tạo hiệu ứng, nhưng vẫn giữ được liên kết với bề mặt sản phẩm. Nghệ thuật phù điêu thường được sử dụng để trang trí cho các công trình kiến trúc, tượng đài, đồ nội thất và các vật dụng mỹ nghệ.
Ứng dụng của chạm khắc thủ công
Chạm khắc thủ công không chỉ là nghệ thuật truyền thống, mà còn có ứng dụng trong đời sống và văn hóa. Các sản phẩm chạm khắc thủ công thường được sử dụng để:
- Trang trí kiến trúc: Được dùng để tạo nên các hoa văn, phù điêu trên cửa, cột, bàn thờ, hoành phi, câu đối trong nhà thờ họ và nhà cổ truyền thể hiện vẻ đẹp và giá trị nghệ thuật.
- Nội thất: Đồ nội thất như: trường kỷ, sập gụ tủ chè, án gian, sập thờ… được chạm khắc tinh xảo vừa mang tính thẩm mỹ, vừa thể hiện gu thẩm mỹ của gia chủ.
- Đồ thủ công mỹ nghệ: Chạm khắc tạo nên các sản phẩm nghệ thuật độc đáo như: tượng, tranh, đồ trang trí…
- Vật phẩm tín ngưỡng: Chạm khắc các hình tượng, biểu tượng linh thiêng trong các đồ thờ cúng thể hiện lòng thành kính và giá trị tâm linh.
Hy vọng với những chia sẻ ở trên sẽ giúp quý gia chủ nắm rõ được chạm khắc là gì và thêm trân trọng giá trị nghệ thuật truyền thống cũng như nét đẹp về văn hoá cổ trong đời sống hiện đại. Mọi thông tin cần được tư vấn khi làm nhà gỗ cổ truyền, vui lòng liên hệ Nhà Gỗ Phúc Lộc qua số hotline: 0973 812 666.
Thông tin về nhà gỗ Phúc Lộc
Số điện thoại: 0973812666
Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm
Xưởng sản xuất: xã Hạ Bằng, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)
>Tham khảo thêm video về nhà gỗ truyền thống Bắc Bộ
>Tham khảo thêm những dự án nhà gỗ đẹp