Bàn cúng cơm không chỉ là nơi dâng lễ vật lên tổ tiên, mà còn chứa đựng giá trị tinh thần sâu sắc trong từng chi tiết chạm khắc. Từng đường nét hoa văn trên bàn cúng đều thể hiện ý nghĩa riêng tưởng nhớ và tri ân nguồn cội trong văn hóa tâm linh của người Việt.
Ngắm nhìn nhà gỗ 3 gian gõ đỏ vách thuận ốp tranh
Tìm hiểu về bàn cúng cơm trong văn hóa Việt
Bàn cúng cơm là bàn thờ nhỏ để bày mâm cơm, nước, hương hoa dâng lên tổ tiên hoặc người đã khuất trong các dịp như ngày giỗ, lễ Tết. Bàn thờ cơm còn được dùng sau khi người thân mới qua đời.
Bàn dâng cơm không chỉ là nơi đặt lễ vật cúng, mà còn là biểu tượng của lòng hiếu nghĩa, sự kết nối giữa người sống và người đã mất. Điều đó phản ánh nét đẹp trong đạo lý “uống nước nhớ nguồn” của người Việt.
Tùy theo vùng miền và hoàn cảnh gia đình, bàn cúng cơm có thể khác nhau, nhưng thường gồm các món đồ thờ sau:
- Mâm cơm cúng: Gồm cơm, canh, món mặn, món xào, trái cây và chén nước. Một số nơi còn dâng thêm chén rượu, đôi đũa và thìa.
- Hương, đèn và hoa: Biểu tượng cho lòng thành, ánh sáng trí tuệ và sự thanh khiết.
- Bài vị hoặc ảnh thờ: Đặt ở vị trí trung tâm, thể hiện sự tôn kính đối với người đã khuất.
>> Xem thêm: Kiến trúc nhà cổ Việt Nam có gì đặc biệt?
Ý nghĩa ẩn sau từng nét hoa văn trên bàn cúng cơm
Hoa văn trên bàn cúng cơm không chỉ mang giá trị thẩm mỹ, mà còn chứa đựng những ý nghĩa sâu sắc về mặt tâm linh, phong thủy và ước vọng về cuộc sống tốt đẹp. Xin mời quý vị cùng tìm hiểu các hoa văn được chạm khắc trên bàn thờ cơm và ý nghĩa dưới đây:
Hoa văn rồng phượng
Hoa văn rồng phượng là biểu tượng của sự hòa hợp âm dương (trời đất), hạnh phúc lứa đôi, hôn nhân viên mãn và sung túc.
- Rồng (Long): Là linh vật đứng đầu tứ linh (Long, Lân, Quy, Phụng), biểu tượng cho quyền lực tối cao, sức mạnh thần thánh và vương quyền. Hoa văn rồng đại diện cho người nam trụ cột gia đình.
- Phượng hoàng (Phụng): Biểu tượng cho sự duyên dáng, đức hạnh, thịnh vượng và hòa bình. Hoa văn phượng hoàng tượng trưng cho vẻ đẹp và sự kiêu sa của người nữ (vợ, mẹ).
Hoa sen
Hoa văn hoa sen trên bàn cúng cơm là lời nhắc nhở về đạo đức, sự kiên cường và lòng hướng thiện, thể hiện ý nghĩa vô cùng sâu sắc và thiêng liêng trong văn hóa tâm linh của người Việt.
- Thanh thịnh và thuần khiết: Hoa sen mọc lên từ bùn lầy nhưng vẫn vươn lên trên mặt nước để nở những bông hoa trong sạch, tinh khiết và tỏa hương thơm ngát. Tượng trưng cho sự thanh cao, phẩm chất tốt đẹp của con người, dù sống giữa cuộc đời nhiều cám dỗ, khổ đau nhưng vẫn giữ được tâm hồn trong sáng.
- Biểu tượng trong Phật giáo: Hoa sen đại diện cho sự giác ngộ, trí tuệ và sự giải thoát. Trang trí hoa sen trên bàn thờ thể hiện mong muốn của con cháu là hướng tới những điều thiện lành, thanh tịnh.
- Ý nghĩa phong thủy và tâm linh: Hoa văn hoa sen trung hòa những điều không may, mang lại bình an, may mắn và vượng khí cho gia đình. Ngoài ra còn giúp cho không gian thờ cúng trở lên thanh tịnh và thể hiện trọn vẹn lòng thành kính với các bậc tiền nhân.
Chữ Thọ, Tâm và Phúc
Hoa văn chữ Thọ, Tâm và Phúc kết hợp với nhau trên bàn cúng cơm thể hiện triết lý sống an hòa, hiếu đạo và hướng thiện của người Việt. Cụ thể:
- Chữ Thọ: Cầu mong cầu sức khỏe, sống lâu, trường thọ, thể hiện ước nguyện cho ông bà, cha mẹ.
- Chữ Tâm: Thể hiện lòng thành, đức độ và sự hiếu nghĩa điều quan trọng nhất khi dâng cúng tổ tiên.
- Chữ Phúc: Biểu trưng cho may mắn, sung túc và con cháu sum vầy.
Họa tiết rồng nước, mây, sóng
Họa tiết rồng nước, mây sóng trên bàn cúng cơm được chạm khắc quanh viền bàn cúng, như một lời chúc phúc cho sự bình an, thuận lợi và sung túc.
- Mây và sóng nước: Tượng trưng cho thiên địa giao hòa, cho dòng chảy của sự sống và năng lượng vũ trụ.
- Rồng nước uốn lượn: Thể hiện sức mạnh sinh sôi, vận khí thịnh vượng, mang ý nghĩa bảo hộ và che chở.
Cách lựa chọn và bài trí hoa văn trên bàn cúng cơm
Dưới đây là cách lựa chọn và bài trí hoa văn trên bàn cúng cơm:
- Hoa văn phù hợp với không gian: Chọn hoa văn trên bàn thờ cơm cần hài hòa với tổng thể kiến trúc và chất liệu nội thất. Với không gian thờ truyền thống nên chọn những hoa văn rồng phượng, sen, mây nước, chữ Hán cổ để giữ được nét linh thiêng, trang trọng. Với không gian hiện đại chọn các họa tiết đơn giản, cách điệu nhẹ nhàng, vẫn giữ được ý nghĩa tâm linh.
- Ưu tiên hoa văn truyền thống: Hoa văn truyền thống không chỉ giúp không gian thờ thêm trang nghiêm và ấm cúng, mà còn góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa Việt trong đời sống hiện đại. Các mẫu hoa sen, rồng phượng, mây nước, chữ biểu tượng quen thuộc, thể hiện lòng hiếu kính tổ tiên, mong cầu phúc lộc.
- Bố trí hoa văn hài hoà: Hoa văn cần được sắp xếp cân đối, tránh quá rườm rà khiến bàn thờ mất đi sự trang nghiêm. Màu sắc nên chọn tông trầm, ấm như: vàng nhũ, nâu gụ, đỏ son, vừa tôn vẻ linh thiêng vừa tạo cảm giác ấm cúng, gần gũi.
Tìm hiểu ý nghĩa của bàn cúng cơm sẽ giúp quý gia chủ dễ dàng lựa chọn được cho mình mẫu bàn thờ phù hợp với nhu cầu sử dụng. Nếu quý vị cần được tư vấn thiết kế thi công nhà gỗ truyền thống kết hợp nhà thờ họ trọn gói, hãy liên hệ Nhà Gỗ Phúc Lộc qua số hotline 0973 812 666 để được hỗ trợ tận tình nhất.
Thông tin về nhà gỗ Phúc Lộc
Số điện thoại: 0973812666
Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm
Xưởng sản xuất: xã Hạ Bằng, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)
>Tham khảo thêm video về nhà gỗ truyền thống Bắc Bộ
>Tham khảo thêm những dự án nhà gỗ đẹp